Krachtige lichaamstaal



We willen ons allemaal graag krachtig voelen, en dat we in controle zijn, althans van onze eigen omgeving. Dan voelen we ons veilig en comfortabel. Maar heel vaak voelen we helemaal geen controle, zeker niet van onze werkomgeving. Hoe steiler de hiërarchische structuur van het bedrijf waar je werkt, hoe kleiner de kans dat je voelt dat je enige macht hebt. In haar boek “A Bigger Prize” (Een Hogere prijs) stelt Margaret Heffernan dat alle sociale systemen – bedrijven, organisaties, landen – een hiërarchie hebben, formeel of informeel, impliciet of expliciet en dat deze heel steil of relatief plat kan zijn.

Indien de structuur in het bedrijf waar je werkt plat is, bestaat de kans dat je een relatieve vrijheid zal ervaren om je eigen mening te geven. Je zal je meer in controle voelen over je eigen werk en de relaties met je medewerkers.

Indien de structuur in het bedrijf waar je werkt daarentegen erg hiërarchisch is, zal er veel wedijver zijn, en is de kans groot dat je meer stress zal ervaren, aangezien je altijd ongerust zal zijn over het verliezen van je werk. En hoe lager in graad je bent, hoe machtelozer je je zal voelen. Dat zal een invloed hebben op je fysiologisch en psychologisch welbevinden.

Stress

Stress tast het functioneren aan van de prefrontale cortex, waar onze gedachten ontstaan, en van de hippocampus, die verantwoordelijk is voor de coördinatie van de verschillende mentale activiteiten die nodig zijn om een probleem op te lossen. Wanneer we ons dus zwaar bedreigd voelen, kunnen we wel degelijk over alle mentale capaciteiten beschikken die we nodig hebben. We kunnen ze alleen niet allemaal aanwenden.

Hoe kun je dan omgaan met situaties waarin je je niet zo sterk voelt als je wel zou willen?

Dit artikel gaat niet in op de mogelijk nodige structurele veranderingen in het bedrijf zelf, maar geeft je tips over wat je zelf kan doen.

In mijn ervaring zijn er 3 manieren van omgaan met een bepaalde situatie waarin je vastzit en waaruit je weg wil: de emotionele, de mentale en de fysische manier. Dit artikel behandelt de derde manier: je kan de manier waarop je met je lichaam omgaat veranderen, en dan volgen de mentale en emotionele aspecten vanzelf. Zoals Moshe Feldenkrais in zijn boek ”Awareness Through Movement” (Bewustzijn Door Beweging) stelt: “het corrigeren van beweging is de beste methode om jezelf vooruit te helpen”.

Wat we met ons lichaam doen heeft een krachtig effect op onze geest en onze emoties. We zijn er ons niet altijd van bewust, maar wanneer je kleinigheden begint te veranderen in de manier waarop je je lichaam gebruikt, kun je geleidelijk aan het verschil in je voelen en denken gewaar worden.

Onderzoek naar verscheidene aspecten van lichaamstaal bevestigt dit.

1. Glimlachen

Onderzoek heeft uitgewezen dat glimlachen gedurende korte periodes van stress de intensiteit van de lichamelijke reactie op stress kan helpen verminderen. Dit is het geval wanneer mensen echt glimlachen, maar ook wanneer ze gewoon een eetstokje in hun mond houden, wat dezelfde spieren in werking zet als bij glimlachen. Volgens Tara Kraft en Sarah Pressman in

”Grin and Bear It: The Influence of Manipulated Positive Facial Expression on the Stress Response”. Psychological Science, 2012 (in druk), is het effect er dus wel degelijk, onafgezien van het feit of die persoon zich echt gelukkig voelt of niet.

Glimlachen maakt ook gelukshormonen vrij, zoals endorfines, natuurlijke pijnstillers, en antidepressieve hormonen zoals serotonine. Glimlachen bevordert je immuunsysteem en vermindert stress. Je bloeddruk zal zakken. Indien je een bloeddrukmeter hebt kun je dit zelf nagaan : meet je bloeddruk, glimlach gedurende een aantal minuten en meet je bloeddruk opnieuw. Hoogstwaarschijnlijk zal je zien dat je bloeddruk daalt terwijl je je ontspant.

Glimlachen doet je er ook jonger, aantrekkelijk, vol zelfvertrouwen en succesvol uitzien. Neem een spiegel en zie zelf!
Nadat je dit uitgeprobeerd hebt, ga dan je gemoedstoestand na. Je zal je positiever en optimistischer voelen. Je gedachten zullen als vanzelf naar het positieve in je leven gaan. Als je glimlacht, zendt je lichaam de volgende boodschap naar zichzelf: “het leven is goed”. Je zal het moeilijker vinden negatieve gedachten te hebben wanneer je glimlacht. Onderzoek heeft glimlachen in verband gebracht met geluk, optimisme, succes in het huwelijk, goede gezondheid en een positief en lang leven.

2. Houding

Er is ook interessant onderzoek gedaan naar de houdingen die we aannemen – hoewel het onderzoek in dit domein nog geen sluitende conclusies heeft opgeleverd. Onderzoekers van Amy Cuddy van de Harvard Business School besloten in een studie in 2010 (1) dat krachtige houdingen die voor een korte tijd worden aangenomen invloed uitoefenen op bepaalde hormonen en op de bereidwilligheid om financiële risico’s te nemen van diegenen die deelnamen aan deze studie.

De conclusie van dit onderzoeksproject was dat, indien je een expansieve krachtige houding aanneemt voor slechts 2 minuten, er dan zekere fysiologische, psychologische en gedragsmatige veranderingen plaats vinden. Het dominante hormoon testosteron neemt toe, het stresshormoon cortisol neemt af, je zal je machtiger voelen en je tolerantie voor stress neemt toe. Als je een kleinmakende zwakke houding aanneemt gedurende 2 minuten, zal het tegenovergestelde zich voordoen.

Verder onderzoek door hetzelfde team heeft aangetoond dat het zeer deugddoend kan zijn een expansieve, krachtdadige houding aan te houden gedurende 2 minuten vóór een stressvolle situatie ( presentatie, vergadering, interview, enz.).

Wetenschappers van de Universiteit van Zürich (2) weerleggen deze bevindingen: krachthoudingen beïnvloeden noch het mannelijk testosteron hormoon, noch het cortisolhormoon, noch het feitelijk gedrag van die persoon.

Ik veronderstel dat verdere studies zullen nodig zijn om het effect van houding op onze fysiologie toe te lichten.

Hoe dan ook, ik heb zelf opgemerkt – bij mezelf en in anderen – dat alleen maar het aannemen van een houding die macht uitstraalt, die macht “belichaamt”, je emotioneel en mentaal beïnvloedt. Je zal sterker, meer stressbestendig en gelukkiger zijn.

Maak er een gewoonte van dit regelmatig te doen, zelfs al was het maar eventjes tussen de dingen door. Hoe vaker je dit doet, hoe beter je lichaam zal leren en zich het effect van dit soort houdingen zal herinneren.

3. Wandelen

Ander onderzoek (3) heeft aangetoond dat ons humeur een invloed heeft op de manier waarop we lopen – met hangende schouders als we triest zijn, en met verende tred als we gelukkig zijn. Het werkt ook in de tegenovergestelde richting: als mensen een gelukkige of trieste manier van lopen imiteren dan beïnvloedt dit hun gemoedsgesteldheid.

Tijdens dit onderzoek ondervonden deelnemers die de opdracht kregen op een eerder depressieve manier te stappen, met minder armbewegingen en vooroverhangende schouders, een slechtere gemoedstoestand dan diegenen die op een gelukkige manier moesten stappen.

Je kan al deze zaken zelf toepassen.

Als je dingen wil veranderen, kun je kijken naar de manier waarop je je lichaam gebruikt, en wanneer je je er van bewust wordt hoe je dat doet, kun je dit op een beter manier doen.

Glimlach, neem krachtige houdingen aan en stap rechtop!

Een extra tip

Ik zou je nog iets willen meegeven: als je sterk wil staan, moet je weten dat het belangrijk is je voeten en je onderlichaam te gebruiken. Dikwijls denken we dat we ons rechtop moeten houden door onze schouders achteruit te trekken.

In de plaats daarvan ga je met je aandacht in de eerste plaats naar je voeten. Zet ze stevig op de grond, een beetje zoals ze de grond induwen. Dan kun je vanuit je voeten rechtop staan. Hou de nek lang en ontspannen, de kruin van je hoofd duwt lichtjes omhoog rechtop (steek je kin niet uit, maar lichtjes naar achteren). Ontspan je knieën, en hou je borstkas open en ontspannen.

Dan breng je het zwaartepunt van je lichaam naar voren. Breng eerst je aandacht naar het centrum van jezelf in de buikstreek. In Taijiwuxigong, een Chinees energetisch systeem, hebben we het over de “Dantian”, het energiecentrum in de onderbuik. Het bevindt zich op ongeveer 4 vingers onder de navel en op 4 vingers naar binnen in je buik.
Breng je gewicht meer vooraan in je voeten (net achter de bal van je voet) en breng je bovenlichaam lichtjes naar voren. Op deze manier breng je het zwaartepunt in de Dantianstreek in je onderbuik.

Je kan dit ook zittend doen.
Zit op het voorste stuk van een stoel, voeten stevig op de grond. Ook hier ondersteunen je voeten je.
Laat je bovenlichaam een beetje naar voren leunen en breng het zwaartepunt in de Dantian in de buik.

Als je hierin slaagt – er is wel wat oefening voor nodig – zul je je beter geconcentreerd en in evenwicht voelen. Je zal je geest meer binnenin je lichaam kunnen houden en kalm blijven. Je kan een beeld oproepen dat toont dat je op je eigen 2 voeten kan staan en dat je daarvoor de anderen niet nodig hebt. Je bent assertief zonder agressief te worden. Je omgeving zal dit onbewust waarnemen en zich ontspannen voelen in jouw nabijheid.

“Dus, wanneer je de volgende keer voor een stressvolle situatie komt te staan, oefen dan je krachthouding op voorhand, denk eraan rechtop te staan vanuit je voeten, stap gelukkig en glimlach!”

Lees het artikel (in het Engels) hier: 3plusinternational.com

Referenties:
1. Power Posing – Brief Nonverbal Displays Affect Neuroendocrine Levels and Risk Tolerance”. Journal of the Association for Psychological Science 21 (10): 1363–1368. Doi:10.1177/0956797610383437. PMID 20855902.
2. E. Ranehill, A. Dreber, M. Johannesson, S. Leiberg, S. Sul, R. A. Weber.Assessing the Robustness of Power Posing: No Effect on Hormones and Risk Tolerance in a Large Sample of Men and Women. Psychological Science, 2015; DOI: 10.1177/0956797614553946
3. Johannes Michalak, Katharina Rohde, Nikolaus F. Troje. How we walk affects what we remember: Gait modifications through biofeedback change negative affective memory bias. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 2015; 46: 121DOI